Bir zâtın güzel iş, söz ve hallerini, hayâtını konu edinen hikâye ve hâtıralar. Çoğulu menâkıbdır. (Bkz. Menâkıb)
Ebû Bekr’in radıyallahü anh bir menkıbesinde şöyle anlatılır: Hazret-i Ebû Bekr bir defâsında şüpheli bir şey yemişti. Bunu anlayınca, hemen zorla istifrâ edip (kusup), mîdesini boşalttı ve sonra şöyle duâ etti: “Allah’ım! Bilmeden yaptım. Çıkarabildiğim kadarını çıkardım. Beni bundan ve damarlarımda kalanlardan hesâba, sorguya çekme” diye yalvardı.
(A. Şa’rânî)
Osman radıyallahü anh hakkında bir menkıbe de şöyledir: Bir gün hazret-i Osman, kölesinin kulağını biraz şiddetli çekmişti. Sonra bu yaptığına pişmân oldu. Kölesine; “Ben senin kulağını nasıl çekmişsem, sen de benim kulağımı öyle çek” buyurdu. Kölenin edebinden yapmak istemediğini görünce ısrâr etti. Aynısını yaptırıp, onunla helâllaştı. (Yûsuf
Nebhânî)
Hazret-i Ebû Bekr’in menkıbeleri, tevâzuu ve cömertliği dillerde destan olmuştur. 142 hadîs-i şerîf bildirmiştir. Kur’ân-ı kerîmi toplayarak İslâmiyete en büyük hizmeti yapmıştır.
Ensâb ilminde çok ileri olup eşi yok idi. (M. Sıddîk Gümüş)
