İhsar, hac veya umre yapmak üzere ihrama girdikten sonra, herhangi bir sebeple tavaf ve vakfe yapma imkanının ortadan kalkması demektir. Bunlardan herhangi birini yapma imkanı olursa, ihsar gerçekleşmez. Hanefiler’e göre düşmanın engellemesi, savaş sebebiyle yolların kapanması, hastalık, parasız kalmak, kadının yanındaki mahreminin ölmesi gibi, hac yolculuğunu ve dolayısıyla tavaf ve vakfeyi önleyen her türlü engel, ihsar sebebi sayılır. Şafiiler’e göre ihsar, ancak düşmanın engellemesiyle meydana gelir.
a) İhsar Sebebiyle İhramdan Çıkma
İhramdan ancak, hac veya umre yapılarak çıkılır. Hac ve umre yapması engellenen kişiye gelince eğer sadece umre veya ifrad haccı için ihrama girmişse bir adet, şayet kıran haccı için ihrama girmişse iki adet “ihsar hedyi” keserek ihramdan çıkar. Hanefiler’e göre ihsar hedyi de, diğer hedy kurbanları gibi, ancak Harem bölgesinde kesilir. Şafiiler’e göre ise, ihsarlı kişinin bulunduğu yerde kesilir. Hanefiler’e göre, ihsar durumuyla karşılaşan kişi, Harem bölgesi dışında ise, kesilme vaktini belirleyerek Harem bölgesinde kendi adına ihsar kurbanı kestirir. Kurbanın kesilmesiyle tıraş olmasa bile, ihramdan çıkmış sayılır. Şafiiler’e göre ise, tıraş olmadıkça ihramdan çıkılmaz. Henüz ihsar hedyi kesilmeden ihramdan çıkılır veya ihram yasakları yapılırsa ceza gerekir.
b) İhsar Sebebiyle Yapılamayan Menasikin Kazası
İhsar sebebiyle yapılamayan hac ve umrenin kazası gerekir. Şafiiler’e göre farz veya vacip olmayanların kaza edilmesi gerekmez. Hanefiler’e göre hac için ihrama girenler, bir hac ve bir umre; kıran haccı için ihrama girmiş olanlar, bir hac ve iki umre ve umre için ihrama girmiş olanlar ise, sadece bir umre kaza ederler. Şafiiler’e göre ise, hangisi için ihrama girilmişse ancak onun kazası gerekir.
