Vitir (vitr) Arapça’da çiftin karşıtı olan “tek” anlamındadır. Hz. Peygamber, günün kılınan son namazının tek (vitr) olmasını tavsiye ve teşvik etmiş (Müslim, “Salatü’l-müsafirin”, 53) ve kılınma vaktine ilişkin olarak da sabah namazının sünnetinden biraz önceki vakti, yani sabah namazı vaktinin girmesine yakın bir vakti önermiş (Tirmizi, “Vitr”, 12; Ebu Davud, “Vitr”, 8), bununla birlikte gece uyanamayacağından endişe edenlerin yatmadan önce kılabileceklerini belirtmiştir (Müslim, “Salatü’l-müsafirin”, 21).
Ebu Hanife vitir namazının vacip olduğunu söylerken, Ebu Yusuf ve Muhammed ile diğer üç mezhep imamı bunun müekked sünnet olduğunu söylemişlerdir. Vitir namazının vakti, yatsı namazının sonrasından fecrin doğmasına kadardır. Ebu Yusuf ve Muhammed’e göre, fecirden sonra kılınmaz. Malik, Şafii ve Ahmed’e göre ise, sabah namazını kılmadığı müddetçe, fecirden sonra da vitir namazı kılınabilir.
Vitir namazı Hanefiler’e göre akşam namazı gibi bir selamla kılınan üç rek‘attan ibaret olup akşam namazından farkı, bunun her rek‘atında Fatiha ve ardından bir sure ve son rek‘atta rükudan önce tekbir alınarak Kunut duası okunmasıdır. Bu tekbiri almak ve Kunut duasını okumak Ebu Hanife’ye göre vaciptir ve hangisi terkedilse sehiv secdesi gerekir. Ebu Yusuf ve Muhammed’e göre Kunut duası okumak sünnettir.
Malik, üç rek‘at Vitir namazı kılmayı müstehap görmüştür. Bu üç rek‘atın arası selamla ayrılmalıdır, yani her birinde selam verilmelidir. Malikiler’e göre vitir bir rek‘at olarak da kılınabilir.
Vitir namazı binek üzerinde kılınabilir, binek nereye yönelirse yönelsin, sakınca yoktur. Çünkü Hz. Peygamber bunu binek üzerinde kılmıştır. Bu husus, vitir namazının farz olmadığına da gerekçe yapılmaktadır. Şöyle ki; Hz. Peygamber hiçbir farz namazı binek üzerinde kılmadığı halde, vitiri binek üzerinde kılmıştır. Öyleyse Vitir namazı farz değildir.
Hanefiler’e göre Kunut duası sadece vitir namazında okunur. Şafii ve Malik’e göre, her zaman sabah namazının farzında rükudan sonra ayakta Kunut duası okunabilir. Bu Kunut duası, Malikiler’e göre müstehap, Şafiiler’e göre sünnettir. Sabah namazında Kunut duasını okuyan bir Şafii veya Maliki imama uyan Hanefi, susup bekleyebileceği gibi içinden Kunut duasını da okuyabilir.
Vitir namazı, müstakil bir namaz olduğu için yatsı namazıyla birlikte kazaya kaldığı vakit kaza edilmesi gerekir.
Kunut duası:
Allahümme! İnna nesteinüke ve nestağfiruke ve nestehdik; ve nü’minü bike ve netubü ileyke ve netevekkelü aleyke ve nüsni aleyke’l-hayra kullehü neşkuruke, vela nekfüruk; ve nahleu ve netrukü men yefcüruk.
Allahümme! İyyake na‘büdü ve leke nüsalli ve nescüdü ve ileyke nes‘a ve nahfidü nercu rahmeteke ve nahşa azabek. İnne azabeke bi’l-küffari mülhık.
Bu duayı okuyamayan kimse “Rabbena atina” duasını okur veya üç kere”Allahümmağfir li” veya üç kere “Ya Rabbi” der.
Vitir namazı tek kılınır. Cemaatle kılınması sadece ramazan ayına mahsustur. Diğer günlerde vitir namazını, yatsı namazını kılıp uyuduktan sonra gecenin sonuna doğru kılmak daha faziletli olmakla birlikte ramazanda cemaatle kılmak gecenin sonuna bırakmaktan evladır.
